Khó tin nhưng có thật!

 

Đừng tưởng “hội chứng cháy sạch” âm ỉ nhiều ngày trước khi thổi bùng ngọn lửa. Trái lại, hội chứng này gõ cửa ít khi báo trước và như tên gọi, một khi đã bén mồi lửa thì đốt sạch sành sanh. Nạn nhân vì thế treo cờ trắng nhanh đến độ không ngờ, có người bỏ sở ra về không thèm lấy theo chiếc… nón an toàn giao thông! Chính vì thế mà đa số người bệnh không kịp đến thầy thuốc khi bệnh chưa phát, cũng không thể dự phòng vì bệnh nào có dấu hiệu báo động để kịp la làng cầu cứu! Hơn nữa, có đến thầy thuốc thì mấy nhà điều trị chịu khó lắng nghe nạn nhân khi nhiều bệnh nhân trước đó ít ngày thậm chí còn khỏe hơn… thầy thuốc! Không ít nạn nhân vì thế hoặc lãnh toa thuốc… kháng sinh!, hoặc bị lên án là bệnh… giả đò!

 

Cũng chính vì tính chất khó tin nhưng quá thật nên không dễ chữa “hội chứng cháy sạch”. Tạp chí Focus nổi tiếng ở Đức đã không vô cớ phổ biến bài phóng sự dẫn chứng về chuyện nhiều nhân vật đang nổi tiếng bỗng đơn ca bản “It’s time to say good bye” dù không ai yêu cầu. Không thiếu ca sĩ, tài tử điện ảnh, huấn luyện viên thể thao… sau khi vượt qua không biết bao nhiêu gian khó trên bước đường sự nghiệp, từ búa rìu ác ý của dư luận cho đến đòn thù ném đá dấu tay của đồng nghiệp, để rồi cuối cùng tuy chứng minh được khả năng hơn người, tuy giành được trái tim của hàng trăm triệu cảm tình viên trên khắp năm châu nhưng để rồi lại thảm bại với chính mình! Khó hiểu vô cùng cho thái độ bỏ rơi tất cả để ra đi đúng ngay vào lúc được thiết tha mời ở lại. Tại sao lại thế? Câu trả lời của họ thường khi rất đơn giản. Chỉ vì cảm giác “trong ta sao trống rỗng lạ thường!”

Từ góc nhìn phiến diện của thầy thuốc, cho đến nay vẫn chưa có giải thích nào thỏa đáng về cơ chế bệnh lý của “hội chứng cháy sạch”. Các nhà nghiên cứu chỉ ghi nhận là đa số nạn nhân của hội chứng này có chung một điểm tương đồng. Họ tất cả đều là người có thừa năng lực lao động, đầy khả năng tháo vát và là đối tượng đòi hỏi tính chuyên nghiệp, hoàn hảo đến mức tuyệt đối, trong công việc. Họ không chỉ “chịu khó” mà thậm chí rất “khó chịu” dưới mắt của nhiều người chung quanh vì quá cầu toàn. Họ không chấp nhận kết quả dưới mức mong muốn, cho dù thành tích trên thực tế đã đáng được khen ngợi, chỉ vì chính họ đã đặt mục tiêu ở vị trí quá cao, thậm chí nhiều khi không thể khả thi vì xa rời hoàn cảnh thực tế. Mặc dầu không ai nhận ra thất bại của họ, vì họ nào có thua cuộc, nhưng họ vẫn không hài lòng với chính bản thân. Từ mâu thuẫn nội tâm, họ bỏ cuộc chỉ vì không muốn ai khác nhận ra họ đã tự đánh bại trong một cuộc đua không cần thiết vì đoàn đua đã về đến đích từ lâu. Họ không còn chọn lựa nào khác hơn là phải bị cháy sạch để có thể phủi tay và xoay lưng với chính mình, với cái tôi đáng ghét. Đứng đầu trên danh sách cháy sạch thường là thầy giáo và thầy thuốc, hai nghề đòi hỏi phải khó chịu với chính mình để xứng với tiếng thầy được đời ban tặng. Đó là thống kê ở xứ người. Ở nước mình chưa có thống kê. Nói thêm chỉ sợ mích lòng các thầy!

Với người phải chấp nhận cuộc sống căng thẳng, việc hao mòn năng lực là chuyện bình thường. Kẹt chỉ ở chỗ hao thế nào!, mòn bao nhiêu? Biết là khổ nếu vướng vào “hội chứng cháy sạch” nhưng nhiều khi không cháy còn khổ hơn vì lấy đâu ngọn lửa đun cơm nuôi cả gia đình? Vấn đề chỉ là làm sao thôi đành chịu cháy nhưng càng ít xém càng tốt, cháy tới cháy lui cũng được, miễn sao đừng cháy… sạch! Cháy thì đằng nào cũng cháy, vấn đề chỉ là làm sao đừng cháy tiêu vì thứ lửa lập lòe của đom đóm. Cháy vì ngọn lửa trong tim thì có cháy cũng đáng tiền.

Bác Sĩ Lương Lễ Hoàng.